Ελευθέρι: Το μοναδικό χωριό της Θεσπρωτίας που δεν σκλαβώθηκε από τους Τούρκους
Το Ελευθέρι Θεσπρωτίας, όπου Τούρκος δεν πάτησε -το μαρτυρά άλλωστε και το όνομα του- στέκεται αγέρωχο από τα βάθη των αιώνων. Κρατάει από το 1617 στο τωρινό σημείο αλλά και πιο πριν, από το 1200μ.Χ. περίπου, όπου και χρονολογείται η ίδρυση του Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής, στο παλιό Ελευθέρι.
Το χωριό απέχει μόλις δέκα λεπτά από την κοσμοπολίτικη Πάργα και τα Σύβοτα, είκοσι λεπτά από το λιμάνι της Ηγουμενίτσας και μισή ώρα από τον αερολιμένα Ακτίου. Οδικώς το Ελευθέρι είναι προσβάσιμο από δύο μεγάλους οδικούς άξονες, την Εγνατία οδό και τον Ε-35, δημιουργώντας μια στρατηγική θέση για εξορμήσεις.
Τι μπορούν να δουν οι επισκέπτες στο χωριό Ελευθέρι
Στην πύλη του χωριού συναντάει κανείς δεξιά έναν ατελείωτο κάμπο με όλων των ειδών τα χρώματα στην πλάτη του χωριού, τα καταπράσινα βουνά γεμάτα με βότανα πολλών ειδών, και ελιές που παράγονται στα τοπικά ελαιοτριβεία. Αριστερά βρίσκεται η ξακουστή και συνάμα ιστορική λίμνη Καλοδικίου, που κρατάει από τη μυθική βασίλισσα Καλλιδίκη. Πρόκειται για έναν σπάνιο υδροβιότοπο με μεγάλη περιβαλλοντολογική αξία σπάνιας ομορφιάς, με δρόμους περιπάτου, που από το 2000 υπάγεται στη Natura.
Στη μέση του χωριού θα δει κανείς τις βρύσες, το Πλεισταριό, τα παραδοσιακά καφέ με τα πλατάνια, τους γέροντες που φιλοσοφούν, αλλά και τους τοπικούς μεζέδες, τα σοκάκια, τα καλντερίμια και τα πετρόκτιστα σπίτια.
Περπατώντας στο χωριό της Θεσπρωτίας θα παρατηρήσει κανείς την πανέμορφη εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και το σχολείο, τα οποία χτίστηκαν με τις ευλογίες του Κοσμά του Αιτωλού κατά το πέρασμά του, το 1779. Στο σημείο αυτό ανεγέρθηκε ο Ι.Ν. Αγίου Κοσμά.
Οι ασχολίες των μόνιμων κατοίκων του χωριού
Οι μόνιμοι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την γεωργία. Στο χωριό κατοικούν επίσης και τεχνίτες όλων των ειδών, καθώς και επιστήμονες και πρωταθλητές.
Το Ελευθέρι διαθέτει ενοικιαζόμενα δωμάτια, πάρκα και αθλοπαιδίες. Πολιτισμικά υπάρχει ο Σύλλογος Γυναικών ΣΕΛΛΙΜΕΣ, με μεγάλη δράση, δημιουργώντας παράλληλα και πολλές τοπικές λιχουδιές, αλλά και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελευθερίου, ο οποίος διοργανώνει πολιτιστικά δρώμενα με πρωτοβουλίες και δράσεις για όλους τους χωριανούς αλλά και για τους φιλοξενούμενους, φίλους και περαστικούς.
Το Ελευθέρι φιλοξένησε πέρσι τον 5ο Αγώνα Περιφερειακού Πρωταθλήματος Scramble Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου
Στο ιστορικό χωριό της Θεσπρωτίας αποφάσισαν για πρώτη φορά πέρσι να διοργανώσουν οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, τον 5ο Αγώνα Περιφερειακού Πρωταθλήματος Scramble, κάτι το οποίο ήταν μεγάλη τιμή για τους κατοίκους του Ελευθερίου.
Η διοργάνωση αυτή αποφασίστηκε να φιλοξενείται κάθε χρόνο στον πανέμορφο αυτόν τόπο, μιας και πληρεί τις προϋποθέσεις για να διεξάγονται τέτοιου είδους αγώνες.